Jesteś tutaj

Acoustic book

Percepcja krzywych

Krzywe równej głośności (krzywe Fletchera i Munsona)

Chociaż człowiek odczuwa zależność pomiędzy dźwiękami o większym i mniejszym poziomie głośności, jednak nie odczuwa wyraźnie różnicy w percepcji słabego i mocnego dźwięku. Dzieje się tak, ponieważ powiązanie pomiędzy natężeniem, które jest cechą fizyczną dźwięku a odczuwaniem, które jest subiektywną cechą dźwięku, angażuje procesy fizjologiczne i psychiczne zachodzące w uchu i w mózgu. Przeprowadzono kilka psychofizycznych testów w celu zbadania relacji występujących pomiędzy cechami fizycznymi dźwięku a cechami subiektywnymi odbieranymi przez człowieka. Oto przykład. W celu kalibracji natężenia dźwięku o częstotliwości f podmiot dokonuje pomiaru porównawczego w odniesieniu do dźwięku wzorcowego, który, powiedzmy, ma częstotliwość 1000 Hz oraz natężenie 60 dB. Głośność dźwięku, który ma być kalibrowany, jest zmieniana aż do momentu, kiedy podmiot uzna, że odczucie dźwięku jest na takim samym poziomie głośności jak dźwięku wzorcowego 1000 Hz. Test powtarzany jest w odniesieniu do pewnego zakresu częstotliwości aż do uzyskania krzywej o progresji takiej samej jak oznaczona dla 60 dB na rysunku 15 przedstawiającym krzywe Fletchera i Munsona. Np. sygnał o częstotliwości 100 Hz musi mieć poziom głośności 72 dB, aby był słyszany tak jak sygnał o częstotliwości 1000 Hz i poziomie głośności 60 dB. Rysunek 15 pokazuje także krzywe otrzymane dla dźwięku wzorcowego 1000 Hz przy różnych poziomach głośności. Z krzywych tych wynika, że ucho ludzkie jest bardziej czułe na dźwięki o częstotliwościach pomiędzy 3000 a 4000 HZ.

Rysunek 15 Krzywe izofoniczne (Fletchera i Munsona)

W innym eksperymencie głośność dźwięku o danej częstotliwości f była obniżana aż do momentu, kiedy badany przestawał dźwięk odbierać. Powtarzając test dla szerszego zakresu częstotliwości, otrzymujemy krzywą progu słyszenia danej osoby. Na rysunku 16 pokazano krzywe progu słyszenia uzyskane dla tysięcy amerykańskich prób. Liczba po prawej stronie każdej z krzywych wskazuje udział procentowy populacji słyszącej sygnały poniżej krzywej. Amerykańska służba zdrowia opracowała wykres prezentujący wyniki tych testów. Jeden procent ludzi, którzy nie słyszą poniżej poziomu wyznaczonego dla 99% to ci, którzy wymagają aparatów słuchowych, gdyż nie słyszą oni rozmowy o natężeniu 60 dB. Tylko dzieci i ludzie młodzi słyszą bardzo słabe sygnały, gdyż ostrość słyszenia obniża się z wiekiem. Krzywe pokazują spadek w zakresie częstotliwości pomiędzy 3000 a 4000 Hz, a to z kolei świadczy o tym, że w tym słuch jest najbardziej wrażliwy.

Rysunek 16 Krzywe ostrości słyszenia otrzymane w USA

Theme by Danetsoft and Danang Probo Sayekti inspired by Maksimer