Jesteś tutaj

Using Bme2 lessons

Jak zapisywać nuty w BME2

Kiedy otwieramy Brajlowski Edytor Muzyczny (BME2), mamy do dyspozycji gotową „pustą stronę”, na której możemy zapisać nuty w systemie brajla. Użytkownik musi jednak posiadać przynajmniej podstawową znajomość brajlowskiej notacji muzycznej.
W edytorze tym istnieją trzy różne sposoby wpisywania znaków brajlowskich na komputerze. Najbardziej odpowiadający nam sposób wybieramy w menu „opcje” w podmenu „Klawiatura”.
Wybierając „Brajlowska” decydujemy się na pisanie, jak gdybyśmy używali klawiatury brajlowskiej maszyny do pisania. Klawisze f d s odpowiadają wtedy punktom 1 2 3, a klawisze j k l – punktom 4 5 6. Wszystkie punkty potrzebne do zapisania znaku w danym sześciopunkcie należy nacisnąć jednocześnie i jednocześnie zwolnić.
Opcja „sekwencyjna” odnosi się do stosowania tego samego układu klawiszy, lecz w sposób sekwencyjny, czyli naciskając klawisze (punkty) jeden po drugim. Po zakończeniu pisania danego znaku wciskamy spację. Jeżeli potrzebna jest nam rzeczywiście spacja, np. jako kreska taktowa, wciskamy klawisz spacji po raz drugi.
Trzeci sposób pisania polega na wykorzystywaniu klawiatury komputerowej tak, jak używamy jej zwykle, pisząc np. teksty. W takiej sytuacji każda litera (czy inny znak) na klawiaturze komputerowej reprezentuje kombinację punktów, której odpowiada na linijce brajlowskiej i jest interpretowana przez BME2 jako odpowiedni symbol muzyczny. W opcjach należy wtedy w podmenu „Klawiatura” wybrać pozycję „Według tabeli translacji”, przy czym dla poszczególnych języków (układów klawiatury komputerowej) należy mieć wprowadzoną, a potem wybraną odpowiednią tablicę KBD, inaczej bowiem na linijce brajlowskiej, a także po konwersji na format txt nie uzyskamy właściwych znaków brajlowskich. Dla brajlowskiej tablicy kodowej Plwin translacja została już opracowana.

Teraz wpisujemy po kolei nuty melodii zgodnie z zasadami brajlowskiej notacji muzycznej, stosując oznaczenia oktaw i oddzielając takty spacjami.
Jeżeli chcemy na bieżąco słyszeć wpisywane nuty, powinniśmy wybrać w menu Opcje pozycję „Graj nuty” lub wcisnąć klawisz F4. Ten sam klawisz wyłącza funkcję „Graj nuty”. Można też wybrać w opcjach w podmenu „Mowa” poziom komentarza dźwiękowego, czytanego przez program JAWS (echo ekranu), jaki towarzyszy każdemu znakowi, na którym ustawiony jest kursor. Możemy mianowicie usłyszeć, z jakich punktów brajlowskich składa się dany znak (opcja „W brajlu”) albo uzyskać mniej lub bardziej szczegółowy opis znaku (wybierając Poziom 1 lub Poziom 2). Mowę można też wyłączyć, zaznaczając „Wyciszony”. O ile mowa nie zostanie wyłączona, wpisując znak usłyszymy zawsze, z jakich punktów się on składa (echo klawiatury).

Spróbujmy teraz zapisywać różne wartości nut dla nabrania wprawy. Napiszmy np. gamę C-dur ósemkami (zob. przykład 1).

Przykład 1

Uwaga! Aby wpisywane znaki mogły być interpretowane przez program BME jako nuty, trzeba koniecznie na początku oznaczyć oktawę: razkreślną, wielką czy inną. Nie jest natomiast konieczne wprowadzenie klucza lub prefiksu dla prawej czy lewej ręki.

Teraz zapiszmy kilka ćwierćnut i półnut (zob. przykład 2).

Przykład 2

Na razie nie wprowadziliśmy żadnych znaków przykluczowych, melodia więc będzie zapisywana jak gdyby w tonacji C-dur lub a-moll. Możemy oczywiście stawiać przed nutami krzyżyki, bemole i kasowniki, słuchając, jaki będzie efekt (zob. przykład 3).

Przykład 3

Pamiętajmy o stosowaniu znaków oktaw. BME „zna” zasady oznaczania oktaw według brajlowskiej notacji muzycznej, o czym łatwo można się przekonać, słuchając na bieżąco pisanych nut (zob. przykład 4).

Przykład 4

Czy udało się napisać choćby najprostszą melodię?
Aby jej posłuchać w całości, trzeba użyć funkcji „Graj”, wciskając kombinację klawiszy Ctrl+B, a potem spację.
Często konieczne okaże się dostosowanie tempa odtwarzania do naszych potrzeb. Po wciśnięciu Ctrl+B usłyszymy komunikat „Odtwarzacz midi”. Przesuwając się tabulatorem, dochodzimy do pozycji „Tempo, gdzie domyślnie ustawione jest liczbowo tempo = 120 (tzn. 120 ćwierćnut na minutę). Teraz poruszając się strzałką w górę lub w dół możemy zwiększyć lub zmniejszyć tempo odtwarzanych nut. Tempo odtwarzania możemy też wpisać, pamiętając, aby skasować wartość wpisaną w oknie. Wybrane tempo zatwierdzamy, wciskając „enter”. Tempo odtwarzania zostanie zapisane wraz z zapisaniem pliku w formacie BMML.
Uwaga! Zmiana tempa odtwarzania w taki sposób jest możliwa tylko wtedy, jeżeli pozycja „Zachowuj zmiany tempa” w menu „Odtwarzacz midi” jest niezaznaczona. Przy zaznaczonej pozycji „Zachowuj zmiany tempa” utwór odtwarzany jest według oznaczeń metronomicznych, o ile takie zostały wprowadzone. Trzeba jednak pamiętać, że oznaczenie metronomiczne można umieścić jedynie na zewnątrz partii, nie zaś po prefiksie dla danej partii lub jej nazwie. Pozycję „Metronom” możemy wybrać w menu Wstaw albo możemy się posłużyć skrótem klawiszowym Ctrl+Shift+M (M przy wybranej Klawiaturze brajlowskiej).

Theme by Danetsoft and Danang Probo Sayekti inspired by Maksimer